
Jij moest eenzaam sterven. Zo was het, dat had je geaccepteerd. Sterven doe je eigenlijk altijd alleen, je laat daarbij dierbaren achter. Jij stierf eenzaam en alleen, je liet niemand achter. Alleen een familie die niets meer met je te maken wilde hebben. Iemand wordt pas echt vergeten als je zijn naam niet meer noemt; lieve Willem. Vergeten doen we je niet!
In januari 2023 werd er door een curator contact met ons opgenomen. Zij vertegenwoordigde Willem, een jonge man die op dat moment woonde in een kliniek in Deventer. Je had een euthanasiewens wegens psychisch lijden.
Het leven was te moeilijk, teveel prikkels!
En wat wordt er dan precies van mij verwacht? Jouw curator verwoordde jouw leven als volgt: “Willem heeft al veel uitglijders gemaakt in zijn leven, en het lukt hem niet om daar verder nog mee om te gaan”. Dat is ons bijgebleven. We maken allemaal wel eens een uitglijder, voor jou was het de druppel. Jij paste niet in deze wereld. Willem was zwaar autistisch.
Autisme (Grieks: αὐτός, autós, zelf) is de verzamelnaam voor gedragskenmerken die duiden op een kwetsbaarheid op het gebied van sociale interactie, communicatie, flexibiliteit in denken, bewegen en handelen, in de zintuiglijke prikkelverwerking en op het gebied van filteren en integreren van informatie. Daarnaast ervaren mensen met autisme ook vaak problemen met uitvoerend handelen met name op het gebied van plannen en organiseren.
Een mailwisseling tussen verpleegkundigen, zijn curator en ons volgde. Willem had al eerder om euthanasie gevraagd en was in het traject van destijds nog de levenseindekliniek (dit is het huidige expertisecentrum euthanasie) beland. Psychiater Kit Vanmechelen behandelde zijn aanvraag, dit duurde al met al een jaar.
Willem kreeg akkoord! Er werd geoordeeld dat hij humaan mocht sterven middels euthanasie.
Willem kwam oorspronkelijk uit Delfzijl, hij had het hospice in Groningen bereid gevonden om hem op te nemen. Daar mocht de euthanasie plaatsvinden. In december 2022 was het dan zover. Willem kwam naar Groningen en daarmee naar het hospice.
Er kwam een forse kink in de kabel toen de familie van Willem daar ook naartoe kwam. Achteraf gezien om hem te overtuigen om van de euthanasie af te zien. Op de dag van de euthanasie, het infuus was al gezet door personeel van een ambulance, besluit Willem om niet door te zetten met de euthanasie.
Hij loopt die dag het hospice levend uit. Te midden van zijn familie, die hem nu wil omringen met warmte en liefde.
Niet gestorven, maar ook niet genezen
Willem wordt snel gedoopt, zijn familie is christen en gelooft in genezing. Al na een paar dagen blijkt dat genezing zich niet zomaar aandient en er eigenlijk niets veranderd is met voor die tijd. Hij wordt door zijn familie weer op straat gezet als blijkt dat genezing uit blijft.
Willem gaat terug naar de kliniek in Deventer; gedesillusioneerd en bovenal met een hart vol spijt. Dit had niet zo gemoeten. En die spijt doet pijn en voert voor hem de boventoon. Hij was zo dichtbij zijn rust geweest, hij had geloofd in een illusie. En nu moest hij weer van voren af aan beginnen.
Het expertisecentrum euthanasie was bereid het traject met Willem weer op te starten, maar dit keer wel met een paar voorwaarden. Zijn nalatenschap moest geregeld en hij moest ook de uitvaart grotendeels van tevoren regelen.
We hoefden Willem niet persé te bezoeken in de kliniek. Deventer was een eindje uit de richting en we zouden hem ook via Zoom kunnen ‘zien’. Maar we besloten hem toch te willen ontmoeten. Hij moest ons zien, de mensen die zijn uitvaart zouden gaan verzorgen. Maar bovenal wilden we hem ontmoeten om zijn vragen te beantwoorden en te zien wie hij was.
In Deventer bij de kliniek aanbeland, zien we Willem zitten in de gemeenschappelijke woonruimte. Hij heeft een koptelefoon op en luistert naar rockmuziek op de tv. Hij groet ons vriendelijk. Even later wordt duidelijk dat wij voor hem komen en hij loopt met ons mee naar een spreekkamer.
Willem is rustig aanwezig, zegt niet veel maar stelt wel goede vragen. Hij heeft wat kleine wensen; hij mag opnieuw naar het hospice in Groningen. Daar wil hij opgebaard worden in zijn uitvaartkist. Drie dagen, zodat een paar vrienden toch de mogelijkheid hebben om daar afscheid van hem te nemen.
En zijn familie? Hij weet alleen dat ze nu helemaal hun handen van hem hebben afgetrokken. Zijn euthanasie is in hun ogen niet verenigbaar met hoe zij het leven zien. Geen contact, wij zijn geen familie meer!
Jij gaat eenzaam sterven, maar het is je grootste wens!
Het maakt je niets meer uit, dat zien we ook. Je wordt verteerd door spijt dat je niet bent gegaan toen de mogelijkheid daar was. Je ogen staan hol en vooral leeg. Dat zullen we nooit meer vergeten. Je spreekt met ons rustig en kalm je uitvaart door.
We spreken met je af dat je van tevoren doucht, omdat je je afvroeg of wij je zouden gaan wassen. We zagen dat je dit maar een raar idee vond. Je stopt ons kaartje in je broekzak. En oh ja; nog één laatste wens, uitgestrooid worden op de Waddenzee.
Als we naar buiten lopen weten we dat we je niet meer zullen zien, alleen wanneer je overgegaan zult zijn.
Op 2 maart krijgen we een mail van de kliniek dat er een datum bekend is voor jouw euthanasie, veel sneller dan jij dacht. Veel sneller dan we allemaal dachten. Je gaat op 4 maart al naar Groningen om daar opgenomen te worden in het hospice. Daar word je de laatste dagen liefdevol omringd door de vrijwilligers die echt alles doen om je gerust te stellen. Je ging eenzaam sterven, maar toch ook een beetje omringd door vreemden die als familie van jou werden.
6 maart 2023, de dag dat jij Willem, deze aarde mag verlaten
Om 15.00 uur komt Kit en om 15.20 uur wordt jouw dood vastgesteld. Je hebt de rust gekregen waar je naar op zoek was. Wij komen naar Groningen, je ligt rustig in je bed. Je haar in een staart, met haast een glimlach om je mond. Ons kaartje ligt op je nachtkastje. Samen met de vrijwilligers die jou omringden.
En we besloten jouw laatste wens ook te vervullen, we hebben je uitgestrooid bij de Waddenzee.
Eenzaam gestorven maar we zullen jou niet vergeten!
Plaats een opmerking