
Op 26 januari j.l. kregen we een mailtje van Harriëtte. Ze vraagt om onze hulp want ze wil op korte termijn sterven door middel van versterving. We bezoeken haar thuis en krijgen een ongelofelijk verhaal te horen. Versterving als enige uitweg? We vroegen Harriëtte om haar verhaal op te schrijven. Lees hier waarom de weg naar euthanasie bij psychisch lijden lang en eenzaam is.
Mijn verhaal begint als ik een jong meisje van 15 jaar ben. Hier werden de eerste scheuren al zichtbaar. Ik kom uit een streng gelovig gezin waarin niet veel goed ging. Mijn moeder werd ook nog ernstig ziek en echt kind zijn kon ik niet. Ik moest al heel snel in de overlevingsstand staan. Ook heb ik nooit leren kiezen voor mezelf, wat wil ik, hoe wil ik het, etc.
Ik vond het leven op dat moment al erg ingewikkeld. Op mijn 15e doe ik een eerste zelfmoordpoging
De gedachte dat ik niet meer hoefde te leven, niet meer hoefde na te denken over allerlei ingewikkelde zaken zorgden ervoor dat ik het deed. Helaas mislukte het en werd het thuis niet echt opgepakt. Ik heb een aantal gesprekken gehad met een psycholoog en toen moest het genoeg zijn. Ik moest me niet zo aanstellen. Mijn moeder vestigde alle aandacht op zichzelf en ‘mijn probleem’ moest naar de achtergrond verdwijnen. Ik was er wel, leefde mijn leven zoals ik dacht dat anderen of de maatschappij vonden dat ik het moest leven.
Ik verdween ook letterlijk naar de achtergrond
Ik ben niet dom, ging gewoon naar het HBO, werd maatschappelijk werker. Ik trouwde jong en kreeg uiteindelijk 4 kinderen. In die tijd was het gebruikelijk dat je eerst trouwde voordat je ging samenwonen. En kinderen waren ook erg belangrijk. Ik deed het omdat het moest en omdat het nu eenmaal was zoals het was.
Ik deed alles volgens het boekje, maar gelukkig voelde ik me niet
In mijn jeugd, maar ook in mijn latere leven zijn er veel heftige dingen gebeurd. Velen daarvan kunnen wel onder het kopje trauma geschaald worden. In mijn werk knalde ik er regelmatig uit, omdat ik geen grenzen kon stellen. Ik was alleen maar bezig zijn met de ander, vergat mezelf letterlijk en als ik dan thuis kwam had ik ook nog 4 kinderen waar ik voor moest zorgen. Uiteindelijk ben ik gestopt met werken als hulpverlener, omdat ik niet meer kon voldoen aan wat er van me gevraagd werd. Ik werd overvraagd.
Voor mij voelde het als falen, waarom kon ik dit niet?
In 2017 ging het goed mis door allerlei gebeurtenissen die kort op elkaar volgden. Ik besloot hulp te zoeken, eerst bij de huisarts en de praktijkondersteuner van de huisarts. Alleen bleek dat niet voldoende. Toen maar bij maatschappelijk werk aangeklopt, iets wat ik wel lastig vond. Zat ik ineens aan de andere kant van de tafel. In die tijd was ik ook gescheiden en ik merkte dat ik alle ballen niet meer in de lucht kon houden.
Ik riep om hulp, maar echte hulp kwam niet
Op 12 februari 2018 gaat het wederom mis en word ik met een maatregel opgenomen op een gesloten afdeling van een GGZ instelling. Ik wilde niet meer verder leven. Ik kon het niet meer. Ik was moe, op en en zag niet meer in hoe ik dit leven verder moest leven.
“Hoe kun je dat denken? Je hebt 4 kinderen, daar moet je het toch voor doen?” Die vraag heb ik heel vaak gehoord. En deze vraag heb ik mezelf ook heel vaak gesteld.
Voor mijn lieve kinderen ben ik ook heel lang doorgegaan en heb ik van alles geprobeerd
Helaas door de vele bezuinigingen bij GGZ, ben ik vaak als nummer behandeld en in een hokje geplaatst. Ik werd er niet altijd als persoon gezien. En als dat wel het geval was en je had een goede klik met een hulpverlener, verdween deze weer van het toneel wegens ander werk of iets dergelijks. Ik heb ruim 50 behandelaren gezien in de afgelopen jaren! Echt veel en dan constant opnieuw je verhaal moeten doen.
Ik heb in de afgelopen 6 jaar heel veel opnames gehad en ik heb heel veel zelfmoordpogingen gedaan, en heb soms echt op het randje gelegen. Nu weet ik ook dat dat mede komt omdat er nooit goed degelijk onderzoek is gedaan naar wat ik eigenlijk had.
Ik kreeg al snel het label borderline persoonlijkheidsstoornis opgeplakt zonder degelijk onderzoek. En uit ervaring door mijn werk als hulpverlener ,wist ik dat het dat NIET was. Maar… eenmaal een label, dan kom je daar niet snel meer vanaf. Je wordt echt anders bejegend als je het stempel ‘borderliner’ hebt, dat heb ik helaas vaak mee moeten maken.
Nogmaals, ik ben niet dom, ik kan goed reflecteren op mezelf en de situatie, mits ik me goed voel. Ze vonden daardoor ook altijd dat ik mijn ‘daden’ goed kon overzien.
Dus als ik een poging had gedaan werd er soms op gereageerd dat mijn gedrag schadelijk was voor anderen en dat ik dan excuses moest aanbieden
Ik deed een poging in een dissociatie, dat betekent dat ik me er niet van bewust was wat ik deed, maar het werd me wel aangerekend. En dan voelde ik me weer dat kleine meisje dat het nooit goed kon doen, hoe goed ik ook mijn best deed. Ik deed het niet voor de aandacht, maar ik wilde dood, ik kon en wilde niet meer leven.
Door de vele pogingen en het niet begrepen voelen, raak je alleen maar verder bij jezelf vandaan. Ik kreeg alleen maar meer trauma’s door de opnames en pogingen. Als ik nu een sirene hoor van politie of ambulance dan triggert dat enorm.
Ik heb enorm veel moeite met het vertrouwen van mensen
Ook hebben mijn man en kinderen nooit de hulp gekregen die soms zo nodig was. Mooie beloften maar uiteindelijk kwam er niets van terecht behalve meldingen richting Veilig Thuis dat de kinderen in een onveilig klimaat opgroeiden. Weer een klap. Je bent zo hard aan het vechten voor de kinderen om hen zo goed mogelijk bij te staan. Wat doet dat pijn!
Onze kinderen zijn beschadigd en hebben moeite met vertrouwen naar andere mensen toe. Gelukkig kunnen we goed met elkaar praten en is er veel liefde onderling. We zijn altijd eerlijk en open geweest als ouders, ook over de donkere en zwarte periode. En doordat we dit zo met elkaar kunnen en konden bespreken hebben zij ook nu gezegd, het is goed mama, ga maar, dit leven kan zo niet meer voor je!
Het is goed mama, ga maar, dit leven kan zo niet meer voor je!
Mijn man en ik zijn begin dit jaar opnieuw getrouwd. De cirkel was weer rond. Hij heeft me altijd bijgestaan en samen met de kinderen hebben we nog mooie herinneringen kunnen maken.
In het afgelopen jaar is er eindelijk een goed gedegen onderzoek gedaan en daar kwam een heel andere diagnose uit dan borderline. Ik heb complexe PTSS, met trekken van vermijdende en afhankelijke persoonlijkheidsproblemen, en autisme.
Elke dag is een uitdaging door oude en nieuwe trauma’s
En dit maakt het leven voor mij ook zo zwaar. Door mijn autisme zie ik de wereld vaak anders en dat verklaart ook waarom de meeste hulpverleners niet bij mij aansloten. Of ik sloot niet bij hen aan…
Ik ben dagelijks aan het vechten. Vechten tegen stemmen in mijn hoofd dat ik niets waard ben, het gevoel een slechte moeder te zijn omdat ik, mijn inziens, onvoldoende beschikbaar ben voor mijn kinderen. De hulpverlening die me niet goed begrijpt. Het vreet me op!
Op een gegeven moment dan kun je gewoon niet meer
Ik heb echt heel veel behandelingen geprobeerd maar eigenlijk nooit een echte behandeling gehad. Door de verkeerde diagnose moest ik in een groep voor borderliners alleen heb ik dat afgewezen. In een groep functioneer ik niet en vond dat ik daarbij niet geholpen ben.
Ook werd er een EMDR- behandeling gestart maar deze is nooit afgerond. Dus is dit ook niet een behandeling te noemen. Weer een teleurstelling.
Vorig jaar heb ik me aangemeld bij het Expertisecentrum voor Euthanasie ondanks dat ik wist dat de wachttijden enorm lang zijn.
Ik wil niet meer leven alleen moet ik wel leven omdat anderen dat willen
Toen kwam er nog een behandeling bij een instelling, weer gericht op borderline. Hiervoor zou ik mijn traject bij het Expertisecentrum moeten stoppen. Want dat mocht én kon niet samen gaan. Ik weigerde, want dan zou ik, als het niet zou helpen, weer helemaal opnieuw moeten beginnen. De laatste behandeling die ze me nog aanboden was een interne behandeling in een kliniek die ook gericht was op autisme.
De aanmeldprocedure was op zijn zachts gezegd opmerkelijk en ingewikkeld
Het was een lotingssysteem! Elke maand moest je dan met je begeleider gaan zitten op maandagmiddag en dan op de knop drukken en dan kwam je erdoor of niet. Een lotingssysteem, hoe verzin je het?!
Ik zat zo diep en de wachttijd kon wel oplopen van minimaal een half jaar tot 2 jaar. Aan alle kanten merkte ik dat ze niet meer wisten wat ze met me aan moesten. Maar alle regie lag bij mij. Autonomie bevorderend beleid noemden ze dat. Wat haat ik dat woord!
Als ik in een crisis zit kan ik de zaken niet goed overzien, kan ik niet de juiste keuzes maken die goed zijn etc. Maar ze weken er niet van af, ook niet na de nieuwe diagnose die eindelijk ondersteunde dat ik niet kon wat ze van me vroegen.
Het was klaar!
Ik kon niet meer en heb alle hulpverlening de deur uitgezet. Dit werkt niet voor mij.
Hoe moeilijk het is om het grote orgaan van hulpverlening, de GGZ, binnen te komen, des te eenvoudiger is het om eruit te gaan. 1 mailtje en het was klaar. Ik kreeg een mailtje terug dat ze me gingen uitschrijven, en dat was het.
Ik was niet meer op een gesprek gekomen en nu zouden ze het afsluiten. Ik heb nooit een uitnodiging gehad. Maar bewijs het maar, het was altijd hun woord tegen dat van mij. Het was echt vechten en ik kon het niet meer.
Het hulpverleningssysteem wordt aangestuurd door verzekeringen en die bepalen mijns inziens veel te veel hoe de GGZ moet handelen en behandelen. En de een na de andere (goede) hulpverlener vertrekt terwijl het tekort al zo nijpend is met enorm lange wachtlijsten tot gevolg.
Ik heb heel veel geluk met een lieve dominee die nu al 2 jaar met mij en mijn gezin optrekt
De dominee ziet ook wat de hulpverlening met me deed of eigenlijk niet deed. Ik ben altijd oprecht en eerlijk geweest, niet anders dan bij de hulpverlening dan bij de dominee. Maar het grote verschil is dat de dominee me ziet als mens en me niet in een hokje plaats of een label opplakt. Hij kijkt gelukkig verder en denkt ‘out of the box’. Ik heb echt heel veel steun aan hem!
Ik heb zelf een duidelijk signaleringsplan geschreven met wat ik nodig heb op bepaalde momenten. De hulpverlening greep er nooit naar terug, hadden ze dat wel gedaan hadden ze dingen (en pogingen!) kunnen voorkomen.
De dominee zag het wel, oei je gaat richting rood, hoe halen we je weer wat naar oranje? Een klein voorbeeld hoe het naar mijn mening ook anders zou moeten in de zorg. Meer kijken naar de mens, in plaats van naar het label of hokje. Maar daar is helaas geen geld of tijd voor.
En dan is de koek op en wil je op een zo’n humaan mogelijke manier van deze aardkloot verdwijnen
Ik wil niet voor een trein moeten springen en andere mensen in mijn ellende meenemen. Toch kwam deze gedachte de afgelopen maanden steeds meer in me op. Want wat moet je lang wachten als psychiatrisch patiënt om gezien en gehoord te worden. Dat het echt niet meer gaat!
Ik wil het voor mijn kinderen goed doen en op een zo’n humaan mogelijk manier sterven
Maar als het aan het expertisecentrum ligt duurt dit nog maanden. En ik heb geen maanden meer. Dat houd ik niet vol, dan volgt er toch een zelfmoord, en dat is juist wat ik NIET wil.
Versterving als enige uitweg?
Versterven is bewust stoppen met eten en drinken om de dood te bespoedigen waardoor het overlijden volgt. Hoe lang duurt versterven? Als een verder gezond lichaam geen eten en drinken krijgt duurt het soms enkele weken. Het hospice waar Henriette verbleef heeft als leidraad dat wanneer iemand vijf dagen niets gegeten of gedronken heeft, er overgegaan kan worden tot sedatie. En sedatie betekent in slaap worden gebracht. Veel oudere mensen kiezen ook voor versterving en veel woonzorgcentra hanteren deze stelregel. Het getuigt van veel humaniteit. Na vijf dagen krijgt het lichaam vaak veel lichamelijke klachten, zoals hevige pijnen. Of raakt een patiënt volkomen in de war. Je kunt dit vergelijken met mensen die een delier hebben.
Ik heb nu in overleg met mijn huisarts besloten om te gaan versterven. Maar omdat dit niet thuis kan in verband met de kinderen moet er gezocht worden naar een alternatief, een hospice of verpleeghuis.
In de plaats waar ik woon, willen ze hier niet aan meewerken en gooien ze het op morele bezwaren. Er zijn weinig mensen van mijn leeftijd die versterven, het zijn meestal ouderen (60+). Uiteindelijk hebben we nu een hospice gevonden die wel wil meewerken aan mijn wens om te versterven. Maar het zal een lijdensweg worden. Het is geen makkelijk weg om een gezond lichaam te doen laten sterven. Maar mijn hoofd heeft het er wel aan toe.
Ik verlang ernaar om verlost te zijn van alle geestelijke pijn
Ik kwam in contact met twee hele lieve en integere mensen, Petra en Esther. Ik wil heel graag dat zij mijn uitvaart gaan uitvoeren, samen met de dominee. Zij opperden dat het andere mensen zou kunnen helpen om mijn verhaal te vertellen. Mensen die net als ik in dezelfde situatie zitten. En dat er meer bekendheid komt omtrent geestelijk lijden.
Ik hoop echt dat je gehoor krijgt bij een vertrouwenspersoon, een goede huisarts of dominee.
Ook hoop ik voor een ieder met geestelijk lijden dat er iemand is die met je meekijkt hoe je het beste en op een zo goed mogelijke manier geholpen kan worden om verder te komen in het leven of humaan kan vertrekken naar het hiernamaals. We hebben hierin nog veel stappen te maken!
Het is eigenlijk niet humaan om mensen die ondraaglijk psychisch lijden, nog maanden te laten lijden omdat er of een te lange wachtlijst is of te weinig artsen die hieraan mee willen werken. Want euthanasie bij psychiatrische patiënten staat echt nog in de kinderschoenen. En de GGZ wil er vaak nog helemaal niet aan. Zij zijn getraind om te redden.
Maar soms valt er niets meer te redden en is de psychische ziekte net als een kankergezwel uitgezaaid
Natuurlijk moet je alles zorgvuldig overwegen en moet je dit niet in een week allemaal willen doen, maar de wachttijd van ruim 2 jaar, terwijl je aangeeft, het kan nu echt niet meer…. dat is in mijn optiek echt niet humaan! Ons systeem faalt.
Ik hoop door mijn verhaal te delen meer openheid te geven over versterven en euthanasie bij psychische problemen. Je doet het niet zomaar. Het is een zeer lange, zware, maar ook eenzame weg.
Ik hoop dat ik binnen nu en twee maanden de rust mag hebben waarnaar ik al zolang verlang!
Ik heb altijd al veel gedeeld via gedichten en door het op te schrijven heeft het mij in ieder geval geholpen om alles nog eens rustig na te gaan. En om zeker te weten dat dit de weg is die ik wil gaan. Dank jullie wel daarvoor, Petra en Esther!
Lieve groet,
Harriëtte
Geboren op 14 augustus 1981
Sterfdatum het liefst zo snel mogelijk
Comments(11) 










Wij creëren geen afscheid, maar een blijvende herinnering voor het leven.
- Uitvaartkisten
- Vooruit Plannen Uitvaart
- Uitvaartwensen vastleggen
- (Natuur) Begraven
- Laatste zorg bij overlijden
- Cremeren




× Contact
Carla says
15 februari 2024 at 22:02Wat dapper zeg.
Maar wat een lijdensweg zeg.
Hoop dat het snel voor je gaat.
En vlieg dan weg als een mooie vlinder.
Sterkte voor jullie allemaal.
Aly says
15 februari 2024 at 22:43Wat een verhaal Harriette,
Ik wens je alle kracht, wijsheid en moed toe om deze weg te gaan.
Prachtig Petra en Esther dat jullie hier een positieve bijdrage in mogen leveren.
Cloe says
16 februari 2024 at 06:20Lieve harriette,
Ik hoop dat je de rust vind die je verdiend. Ik hoop dat meer mensen jouwn verhaal lezen en voelen dat ze niet alleen zijn!
Ik heb een stukje mee mogen lopen op jouwn pad en ik ben blij en dankbaar dat ik jouw heb mogen leren kennen. Ik ga je enorm missen. Dikke knuffel
PiMM van Hest says
16 februari 2024 at 12:44Lieve Harriëtte,
Wát een schrijnend en óók indrukwekkend verhaal. Jouw doorzettingsvermogen en je liefde hebben je mede op dit punt gebracht, waar véél dapperheid en moed voor nodig is. Dank voor het delen van je verhaal – ik ben er stik van.
Ik wens je alles toe wat je wenst.
Knuffel van MMij – PiMM van Hest
PiMM van Hest says
16 februari 2024 at 12:46*stil van (natuurlijk) #sorry
Lot says
16 februari 2024 at 20:40Wat een intens verdrietig levensverhaal.
Ik bid dat je God in al Zijn glorie mag zien, ooit als je bij Hem zal zijn, maar nog veel meer, nu hier op aarde!
Dat Hij je mag aanraken en er genezing plaats zal vinden waar je al lang geen hoop meer op hebt.
Gertie en Erica Vincent says
16 februari 2024 at 21:01O, lieve Harriëtte, wat had ik jou een positiever leven gegund. Wat naar dat het er niet voor je in zat. We schrikken van je besluit maar begrijpen het ook. We wensen jou een beetje humane laatste tijd op deze aarde en wensen je echtgenoot, kinderen en andere dierbaren heel veel sterkte in de komende, moeilijke tijd. Ga met God en Hij zal met je zijn. Ik ga elke dag, de komende tijd, kaarsjes voor je branden. Hele dikke knuffel van ons en heel veel sterkte, lieverd! xxx Gertie en Erica
Caroline says
18 februari 2024 at 16:37Hoi Harriette wat kan een leven zwaar zijn en wat stuit je op veel te veel onbegrip voor jouw moeilijke situatie. Schande wil ik zeggen. Wat heb je overigens geluk met je gezin die achter jouw beslissing staat, hoe moeilijk is dat. Ik ben er stil van en hoop voor jou dat je uit je strijd wordt verlost. Warme groet Caroline
Jes says
19 februari 2024 at 11:21Een schijnend verhaal en een dappere keuze! Veel kracht toegewenst voor jou en je dierbaren 🦋
Ingrid says
20 februari 2024 at 18:07War een verschrikkelijk verdrietig verhaal….
Mirjam Huisjes says
2 maart 2024 at 14:11Lieve Harriëtte, ik vind het zo verdrietig om te lezen hoe jouw leven is verlopen. Jammer dat we het contact verloren zijn. Ik herken namelijk veel van je zoektocht naar de juiste hulp en de wanhoop. Ik had je zo de goede begeleiding en handvatten gegund om verder te kunnen en ook weer te genieten van het leven. Ontzettend moedig dat je dit besluit hebt genomen en dat fijn dat je gezin je steunt. Ik wens je een goede reis en het gevoel van rust en eindelijk echt thuiskomen. Warme groet en dikke knuffel! Liefs, nicht Mirjam Huisjes
Informele Uitvaart
Twee vrouwen, één missie: dubbele zorg en dubbele aandacht.
Een informeel samenzijn, waar gepraat, gelachen en gehuild kan worden en waar men vaak een toast op het leven uitbrengt.
Organiseer samen met ons, in een ontspannen sfeer, een blijvende herinnering van uw dierbare
Onze Diensten
Recente Blogs
Zou jij je lichaam schenken aan de wetenschap?
Posted on 28 september 2024De ultieme gids voor de perfecte uitvaart liedjes
Posted on 13 september 2024Het Belang van een Persoonlijk In Memoriam bij Uitvaarten
Posted on 20 juli 2024Alle rechten voorbehouden